“Negen vrijgezelle B&B eigenaren wagen het erop en gaan deze zomer op zoek naar de liefde van hun leven. Welke Nederlandse partner durft over de grens te kijken en maakt het avontuur van de B&B-eigenaren compleet?”
De zomer is begonnen! En met het programma B&B vol liefde is mijn zomer compleet. Vier avonden per week zit ik weer aan de buis gekluisterd. Ik leef mee met de dappere kandidaten die op zoek gaan naar de liefde van hun leven. Nu gaat het gebeuren! Als kijker mogen we getuigen zijn van hun zoektocht, die soms lijkt te lukken of soms op een teleurstelling uitloopt.
Tegenwoordig is het vinden van de liefde steeds meer een uitdaging. Een toenemende digitale wereld, leven in een maatschappij waar consumeren en individualisme dominant zijn, lijkt het niet makkelijker te maken. Maar het maakt het verlangen naar liefde, de behoefte om samen te zijn en de angst om alleen te blijven er niet minder op.
Maar is dat wel ware liefde? En kan de ware op deze manier wel gevonden worden? Filosoof Erich Fromm (1900-1980) heeft een andere kijk op liefde. Liefhebben moeten we leren en aan werken. Kan zijn perspectief en filosofie over liefde ons helpen bij de liefde?
De liefde als een bol.com bestelling
Datingprogramma’s, maar ook sites en apps zijn niet meer weg te denken bij het vinden van een potentiële liefdes kandidaat. Met welgevormde monologen en lijstjes gevuld met uiterlijke en innerlijke kenmerken gaan we vol verwachting het pad van de liefde op. We presenteren ons op de beste manier, om zo goed mogelijk voor de dag te komen op de markt van de liefde:
“Met zijn aanpakkersmentaliteit en verzorgende karakter is JP dé geschikte kandidaat om die rol op zich te nemen. Hij is de gangmaker op ieder feest en overal voor te porren, maar soms heeft deze energieke man ook behoefte aan rust en huiselijkheid. Ondanks dat hij zich graag laat omringen door gezelligheid, voelt ook hij zich af en toe alleen. Hij hoopt een vrouw te ontmoeten die de liefde voor Spanje met hem deelt, net zo spontaan is, jong van geest kan zijn en een leuke uitstraling heeft.”
We gooien onszelf in de aanbieding op de markt van de liefde als een product dat gekozen en gekocht kan worden om, maar niet alleen achter te blijven.
Fromms kritiek op liefdesopvatting
In zijn boek Liefhebben: een kunst en kunde (1956) stelt Fromm dat mensen de overtuiging hebben dat liefhebben niet te leren is, maar iets is wat je overkomt. Dit komt volgens hem door drie onderliggende factoren: Eén, het vinden van de liefde is geworden tot het vinden van een juist object. Twee, in de cultuur van het consumentisme, zijn mensen geworden tot koopwaar bepaald door de marktwaarde en het heersende modebeeld. En ten derde het verschil tussen verliefd worden en in liefde samenleven weet men niet te maken.
De liefde en wijzelf zijn geworden tot een product. Inclusief handleiding, garantie en houdbaarheidsdatum.
Het gevolg van de overtuiging dat liefhebben niet te leren is, geeft mensen het idee dat voor de liefde niets gedaan hoeft te worden. Ze belanden in een eindeloze tocht op zoek naar die ene geschikte partner waarvan ze zelf al het beeld van hebben gevormd.
In B&B vol liefde is dit denkbeeld bij meerdere kandidaten aanwezig. Ze zijn uitgerust met een wensenlijst waar de ander wel of niet aan moet voldoen. Wanneer een hokje niet kan worden afgevinkt, is de potentiële partner niet geschikt. De zoektocht stagneert al dan niet gepaard met teleurstelling als niet wordt voldaan aan de van tevoren bedachte wensenlijst. De volgende kandidaat wordt langs dezelfde meetlat gelegd.
Liefhebben als kunst en activiteit
“De eerste stap die we moeten zetten is ons ervan bewust worden dat de liefde een kunst is, net zoals het leven een kunst is; als we willen leren liefhebben, dan moeten we op dezelfde manier te werk gaan als dat we te werk gaan wanneer we welke andere kunst dan ook willen leren, laten we zeggen muziek, schilderen, houtbewerking of de geneeskunde of ingenieurswetenschap.”
Met dit citaat wijst Fromm de lezer er in de eerste plaats op dat liefde een activiteit is. Hij stelt het gelijk met een kunst, iets wat je kan leren door te oefenen. Leren liefhebben vraagt discipline, concentratie, geduld en toewijding om het onder de knie te krijgen, net als het leren van een ambacht. Van een vast stappenplan of een methode kan geen sprake zijn, omdat iedere persoon, situatie en context anders is. Het zijn leermomenten in een actief en creatief leerproces. Je moet ervoor en eraan willen werken.
Liefde verrijkt het leven
Voor Fromm is liefhebben een vermogen en een transformerende kracht wat aandacht vraagt van een persoon en vooral geen aanpassing vereist aan bepaalde normen of een bepaald gedrag. Het is een persoonlijke ervaring.
Door jezelf te oefenen in verschillende aspecten van liefde, zoals zorg, verantwoordelijkheid, respect en kennis leer je liefde te geven in plaats van het te bezitten, stelt Fromm. Het is een kunst waarin je je kan bekwamen, net als de violist alle aspecten van het vioolspel moet beoefenen om uiteindelijk een meesterwerk te kunnen spelen met zijn viool. Het is nooit af.
“Liefde is in wezen niet een relatie met een specifiek persoon. Het is een houding, een karakteroriëntatie die het type relatie bepaalt dat een persoon heeft met de wereld als geheel, niet met een liefdesobject.”
Erich Fromm
De kracht van liefhebben is dat het zich niet laat beperken tot die ene specifieke persoon. Door te leren liefhebben, groeit liefde en het verdiept en het verduurzaamt relaties. Kortom, liefhebben is een talent wat we kunnen ontwikkelen en waarmee we ons hele bestaan verrijken. Het geeft de wereld kleur en betekenis. Het is geen opvulling!
De filosofie van Fromm laat mij op een andere manier naar liefde kijken. Liefde is geen object en is niet iets wat je overkomt, maar het is een vermogen, de wil om lief te hebben. Het vraagt om actie van de betrokken personen!
Fromm leert mij ook dat leren liefhebben een urgente oefening is voor ons allemaal, want samen willen bewegen en de ander willen begrijpen, laat liefde groeien. Een liefdevolle activiteit wonend in een wereld waarin we steeds verder van elkaar af komen te staan.
Vanavond kijk ik met andere ogen naar B&B vol liefde: Wie wil de ander liefhebben deze zomer? En daar samen aan werken.
Meer lezen, luisteren en kijken:
- Fromm, Erich. Liefhebben. Een kunst, een kunde. Utrecht: Erven J. Bijleveld,1995.
Wil je op de hoogte blijven van nieuwe denkbewegingen, volg whatsapp kanaal ruimdenkenvrijbewegen. Ben je geïnteresseerd in een filosofisch gesprek neem contact met me op.
Geef een reactie